Ngay từ khi bắt đầu canh tác, bà con nông dân luôn tìm hiểu cách bón đạm cho cây để cây phát triển xanh tốt, cho năng suất cao. Phân đạm là nguồn dinh dưỡng thiết yếu, giúp cây sinh trưởng mạnh mẽ, ra lá nhanh và tạo tiền đề cho quá trình ra hoa, kết trái. Tuy nhiên, nếu bón sai cách hoặc quá liều, cây có thể bị cháy lá, tích tụ nitrat gây hại cho người dùng và làm đất bạc màu. Vì vậy, việc nắm vững nguyên tắc bón đúng cách, đúng thời điểm và đúng liều lượng là điều quan trọng nhất. Bài viết này, FilmGarden sẽ chia sẻ chi tiết các phương pháp bón đạm hiệu quả và an toàn cho cây trồng.
Vai trò của đạm trong sự phát triển của cây
Cách bón đạm cho cây khi đạm (Nitơ) là một trong ba nguyên tố đa lượng quan trọng nhất đối với cây trồng, bên cạnh Lân (P) và Kali (K). Đây là chất dinh dưỡng tham gia vào quá trình tổng hợp protein, hình thành diệp lục, thúc đẩy quá trình quang hợp và tăng trưởng của cây.
- Đạm giúp cây phát triển cành lá xanh tốt, tạo bộ tán khỏe mạnh.
- Thúc đẩy sự hình thành chồi non, tăng khả năng đâm rễ.
- Góp phần vào quá trình cải thiện năng suất và chất lượng nông sản.
- Hỗ trợ cây trồng chống chịu tốt hơn với điều kiện bất lợi như thiếu ánh sáng hay hạn hán.
Tuy nhiên, khi bón quá nhiều phân đạm, cây dễ bị “sốc đạm”, lá non mềm yếu, dễ sâu bệnh và tích tụ nitrat trong nông sản, gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Vì vậy, cách bón đạm cho cây không chỉ cần đúng mà còn cần cân đối với các nguyên tố khác.
Các nhóm phân đạm thường dùng trong nông nghiệp
Cách bón đạm cho cây và để bón đạm hiệu quả, bà con cần hiểu rõ đặc điểm từng loại phân, từ đó lựa chọn phù hợp cho từng loại cây trồng và điều kiện đất.
Đạm urê (Urea)
- Chứa hàm lượng Nitơ cao (46%), khả năng tan nhanh trong nước.
- Thường dùng để bón thúc hoặc hòa tan để tưới cho cây trồng.
- Hiệu quả nhanh nhưng dễ bay hơi, cần vùi vào đất hoặc tưới sau khi bón.
Đạm amoni sunfat (SA)
- Chứa 21% Nitơ và 24% Lưu huỳnh, thích hợp cho cây cần thêm lưu huỳnh như hành, tỏi, rau cải.
- Khả năng cải thiện được hương vị nông sản.
- Không nên bón nhiều trên đất phèn vì có tính axit cao.
Đạm amoni nitrat
- Hàm lượng Nitơ khoảng 33%.
- Phát huy tác dụng nhanh, thích hợp cho cây cần đạm ngay.
- Khả năng hút ẩm cao, cần bảo quản cẩn thận.
Đạm sunphat canxi (Ca(NO3)2)
- Vừa cung cấp Nitơ vừa bổ sung Canxi, giúp cây phát triển rễ khỏe, hạn chế nấm bệnh.
- Thường dùng cho rau ăn lá, cây ăn quả trong giai đoạn nuôi trái.
Bật mí thời điểm bón đạm phù hợp cho cây
Cách bón đạm cho cây và để phân đạm phát huy hiệu quả tối đa, bà con cần chú ý lựa chọn thời điểm bón hợp lý theo từng giai đoạn phát triển của cây.
- Giai đoạn cây con, sau khi trồng: Bón lượng nhỏ để cây nhanh bén rễ, ra lá.
- Giai đoạn sinh trưởng mạnh: Bón nhiều hơn để thúc đẩy lá xanh tốt, cành nhánh phát triển.
- Giai đoạn chuẩn bị ra hoa: Giảm dần lượng đạm, tránh cây phát triển lá quá nhiều mà ít ra hoa.
- Giai đoạn nuôi quả: Bổ sung đạm kết hợp kali để trái lớn nhanh, hương vị đậm hơn.
Ngoài ra, thời điểm bón đạm trong ngày cũng quan trọng. Bà con nên bón hoặc tưới đạm vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, tránh nắng gắt giữa trưa để hạn chế bay hơi và cháy lá.
Cách bón đạm cho cây hiệu quả với từng loại cây trồng
Mỗi loại cây có nhu cầu đạm khác nhau. Dưới đây sẽ có một số hướng dẫn chi tiết cho từng nhóm cây.
Cây lương thực (cây lúa, cây ngô, cây khoai)
- Bón lót: Trộn phân đạm với đất trước khi cấy hoặc gieo hạt để cung cấp dinh dưỡng ban đầu.
- Bón thúc: Chia thành 2–3 lần trong vụ, nhất là lúc cây đẻ nhánh và trước trỗ bông.
- Lưu ý giữ mực nước nông khi bón cho lúa để hạn chế thất thoát đạm.
Rau ăn lá (rau muống, rau cải, rau xà lách)
- Pha loãng urê hoặc SA theo tỷ lệ 1kg/200 lít nước để tưới gốc hoặc phun lá.
- Bón định kỳ 7–10 ngày/lần.
- Ngừng bón trước thu hoạch ít nhất 10 ngày để tránh tồn dư nitrat.
Cây ăn quả (cam, xoài, nhãn)
- Bón đạm nhiều vào giai đoạn nuôi cành lá sau khi thu hoạch.
- Giảm lượng đạm, tăng kali trước và trong giai đoạn ra hoa.
- Giai đoạn nuôi quả: dùng phân chứa đạm và canxi nitrat để giúp quả lớn đều, vỏ bóng đẹp.
Cây cảnh và hoa
- Bón đạm giúp cây cảnh có lá xanh mướt, hoa ra đều.
- Nên kết hợp thêm phân lân và kali để cân đối, tránh tình trạng cây chỉ tốt lá mà ít hoa.
Những lưu ý quan trọng về cách bón đạm cho cây
Khi áp dụng cách bón đạm cho cây, bà con cần chú ý những nguyên tắc sau để tránh rủi ro và nâng cao hiệu quả:
- Không bón quá liều, chia nhỏ nhiều lần thay vì dồn một lúc.
- Tránh bón sát gốc, nên rải cách gốc 20–30 cm để rễ non dễ hấp thu.
- Sau khi bón cần tưới nước nhẹ giúp phân tan và thấm sâu vào đất.
- Kết hợp đạm với lân, kali và phân hữu cơ để cân đối dinh dưỡng.
- Lựa chọn loại phân phù hợp với đất: không dùng SA trên đất phèn, không dùng urê trên đất kiềm nặng.
Lời kết
Như vậy, cách bón đạm cho cây không chỉ nằm ở việc chọn đúng loại phân mà còn phụ thuộc vào liều lượng, thời điểm và phương pháp bón. Khi áp dụng đúng kỹ thuật, cây trồng sẽ sinh trưởng khỏe mạnh, cho năng suất cao và chất lượng tốt, đồng thời hạn chế tồn dư nitrat gây hại. FilmGarden tin rằng, với những hướng dẫn trên, bà con có thể áp dụng linh hoạt vào thực tế canh tác, giúp vườn rau, ruộng lúa hay cây ăn quả của mình luôn xanh tốt và bội thu. Hãy theo dõi thêm các chia sẻ khác từ FilmGarden để cập nhật nhiều bí quyết chăm sóc cây trồng hiệu quả hơn mỗi ngày.
