Khi trồng lạc, yếu tố quyết định để cây cho nhiều củ chắc hạt to chính là bón phân đúng cách. Cách bón phân cho cây lạc không chỉ giúp bổ sung dinh dưỡng cân đối mà còn cải tạo đất, hạn chế sâu bệnh và tăng độ phì nhiêu. Bón sai thời điểm hoặc liều lượng sẽ khiến cây còi cọc, ít hoa, củ lép. Bài viết này, FilmGarden sẽ chia sẻ chi tiết quy trình bón phân theo từng giai đoạn sinh trưởng, giúp bà con dễ áp dụng ngay trên ruộng nhà mình.
Hiểu về nhu cầu dinh dưỡng của cây lạc
Cách bón phân cho cây lạc khi cây lạc là loại cây họ đậu, có khả năng cố định đạm nhờ vi khuẩn nốt sần ở rễ. Tuy nhiên, để cây sinh trưởng tốt, vẫn cần bổ sung các chất dinh dưỡng chính như N, P, K cùng các chất trung vi lượng.
- Đạm (N): Giúp cây phát triển thân lá, nhưng nếu bón quá nhiều dễ làm lạc nhiều lá, ít củ.
- Lân (P2O5): Quan trọng cho quá trình ra hoa, hình thành củ, giúp rễ khỏe và tăng sức đề kháng.
- Kali (K2O): Làm hạt chắc, tăng chất lượng dầu và cải thiện năng suất.
- Vôi bột, canxi, magie: Cải tạo đất chua, tăng độ tơi xốp, hạn chế nấm bệnh.
- Phân chuồng hoai mục: Cung cấp hữu cơ, cải tạo cấu trúc đất, giữ ẩm tốt.
Việc cân đối giữa các chất này sẽ quyết định trực tiếp đến số lượng và chất lượng củ lạc thu hoạch.
Cách bón phân cho cây lạc và các loại phân thường dùng cho cây lạc
Trong thực tế, bà con thường kết hợp cả phân hữu cơ và vô cơ để đạt hiệu quả tốt nhất. Dưới đây là những loại phân quan trọng:
- Phân chuồng hoai mục: Bón từ 8–12 tấn/ha giúp đất giàu mùn, giữ ẩm, cung cấp dinh dưỡng chậm.
- Vôi bột: Bón 500–1000 kg/ha trước khi gieo 10–15 ngày để hạ phèn, khử chua.
- Phân lân (Super lân, DAP): Bón từ 250–400 kg/ha, thúc đẩy ra hoa, hình thành củ.
- Đạm (Ure, SA): Bón 30–40 kg/ha tùy đất, chia làm nhiều lần để tránh lạc bị lốp lá.
- Kali (KCl, NPK có tỷ lệ K cao): Bón 80–120 kg/ha, giúp củ chắc và tăng tỷ lệ hạt chắc.
- NPK chuyên dùng: Như NPK 9-20-18, 17-7-17, 15-15-15… vừa tiện lợi vừa cân đối dinh dưỡng.
Quy trình về cách bón phân cho cây lạc theo từng giai đoạn
Cách bón phân cho cây lạc thì cần tuân thủ theo 3 giai đoạn chính: bón lót, bón thúc lần 1 và bón thúc lần 2. Mỗi giai đoạn bón phân có vai trò và kỹ thuật riêng.
Bón lót trước khi gieo
Ngay khi làm đất, bà con nên bón:
- Toàn bộ phân chuồng hoai mục
- 100% lượng vôi bột
- Toàn bộ phân lân
- 1/2 lượng kali
Các loại phân này trộn đều vào đất, giúp hạt giống nảy mầm khỏe mạnh, bộ rễ phát triển sớm và đất tơi xốp.
Bón thúc cho cây lạc lần 1 (10–15 ngày sau gieo)
Khi lạc có 2–3 lá kép, tiến hành:
- 1/3 lượng đạm
- 1/3 lượng kali
- Bổ sung phân bón lá để tăng sức đề kháng cho cây lạc
Đây là giai đoạn cây cần dinh dưỡng để phát triển thân lá, chuẩn bị cho quá trình ra hoa.
Bón thúc cho cây lạc lần 2 (25–30 ngày sau gieo)
Khi cây lạc bắt đầu ra hoa rộ:
- Bón tiếp 1/3 lượng đạm còn lại
- 1/2 lượng kali còn lại
- Kết hợp vun gốc, làm cỏ để tạo điều kiện cho cây ra hoa và đâm tia thuận lợi
Bón bổ sung sau khi tắt hoa
Khoảng 7–10 ngày sau khi hoa tàn, bón nốt lượng vôi còn lại để hạn chế thối củ, tăng độ chắc cho hạt.
Lưu ý về cách bón phân cho cây lạc
Ngoài quy trình trên, bà con cần nắm thêm những lưu ý thực tế sau:
- Không trộn vôi bột với phân đạm hoặc kali để tránh mất hiệu lực.
- Tránh bón đạm quá nhiều sát gốc vì dễ làm cây bị héo, cháy lá.
- Sau khi bón, nên tưới nước nhẹ để phân tan đều, cây dễ hấp thụ.
- Ở đất bạc màu, tăng thêm kali và phân hữu cơ để bù dinh dưỡng.
- Nếu trồng lạc vụ xuân, cần bón sớm hơn để tránh gặp nắng hạn giai đoạn ra hoa.
Kinh nghiệm từ thực tế đồng ruộng
Nhiều nông hộ chia sẻ rằng, ngoài việc tuân thủ công thức phân bón, việc quan sát tình trạng cây cũng quan trọng không kém. Nếu thấy lá non vàng nhạt, chứng tỏ thiếu đạm, cần bổ sung ngay. Nếu cây xanh tốt nhưng ít hoa, có thể do dư đạm, cần giảm lượng phân trong lần bón tiếp theo. Ở những vùng đất chua, bà con luôn ưu tiên bón vôi đầy đủ để tránh bệnh héo rũ và thối củ.
Một số hộ còn áp dụng phân bón hữu cơ vi sinh kết hợp NPK chuyên dụng, vừa tiết kiệm chi phí, vừa giúp cây phát triển bền vững hơn so với bón hóa học đơn lẻ.
Lời kết
Như vậy, cách bón phân cho cây lạc quyết định trực tiếp đến năng suất và chất lượng củ thu hoạch. Khi biết phối hợp phân hữu cơ, vôi bột, lân, đạm và kali đúng thời điểm, cây sẽ khỏe mạnh, ít sâu bệnh và cho hạt chắc, nhiều dầu. Bài viết này, FilmGarden mong rằng đã giúp bà con có thêm kiến thức thực tế và dễ áp dụng ngay trên ruộng của mình. Hãy bắt đầu từ việc chuẩn bị đất tốt, bón lót đầy đủ, sau đó theo dõi từng giai đoạn để bón thúc hợp lý. Chúc bà con có một vụ mùa bội thu, củ to hạt chắc, đem lại thu nhập cao và bền vững!
